Jump to content

ABS sistemi


mazdamx-5
 Paylaş

Tavsiye Edilen Mesajlar

ABS Sistemi

Kaygan bir yüzeyde otomobili aniden durdurmak kolay değildir. ABS ise (Anti-Lock Breaking System - Kilitlenmeyen Fren Sistemi) sinirleri gerecek durumlardan sizi kurtarabilir. Kaygan yüzeylerde profesyonel bile, sürücüler ABS olmadan, ABS'li bir otomobil kullanan vasat bir sürücü kadar iyi duramazlar. Bu bölümümüzde ABS'nin ne olduğunu, neden ABS'ye ihtiyaç duyduğumuzu, ABS'nin çalışma prensiplerini ve bileşenlerini inceleyeceğiz.

ABS sistemi 1978 yılında Bosch tarafından icat edilmiş ve 1986 yılından itibaren otomobillerde kullanılmaya başlanmıştır. ABS'nin ardında yatan teori gayet basittir. Kayan bir tekerlek, kaymayan bir tekerleğe göre daha az sürtünmeye sahiptir. Yavaşlarken tekerleklerin kaymasını engellemenin en büyük faydası, ani fren anında otomobile yön verebilme imkanına sahip olabilmenizdir.

ABS sistemini oluşturan dört temel bileşen vardır:

Hız sensörleri

Pompa

Sübaplar

Kontrolör

Hız Sensörleri :

ABS sisteminin tekerleklerin kilitlenmek üzere olduğunu anlamasının bir yolu olması lazım. Bu görevi ise her tekerleğe veya bazı otomobillerde diferansiyele yerleştirilmiş olan hız sensörleri üstlenir.

Sübaplar :

Her frenin fren çizgisinde yer alan be ABS sistemi tarafından kontrol edilen sübaplar yer almaktadır. Bazı otomobillerde bu sübaplar şu üç pozisyonda bulunurlar :

Birinci pozisyonda sübap açıktır ve ana silindirin uyguladığı basınç direkt olarak frene aktarılır.

İkinci pozisyonda sübap fren çizgisini kapatarak freni ana silindirden izole eder. Sürücü fren pedalına daha yüksek bir kuvvet uygulasa dahi basınç artmaz.

Üçüncü pozisyonda ise sübap fren üzerine uygulanan baskının bir kısmını veya tamamını tahliye eder.

Pompa :

Sübaplar fren üzerindeki basıncı kaldırabildiklerine göre, bu basıncı sağlayacak bir bileşen daha lazımdır. Bu da pompadır.

Kontrolör :

Kontrolör sistemi denetleyen bir bilgisayar görevi görür. Sensörlerin verilerine göre pompayı ve sübapları kontrol eder.

Kontrolör devamlı olarak sensörler yardımı ile tekerleklerde olası ani eksi ivmelenmeyi takip eder. Tekerlek kilitlenmeden çok çok kısa bir zaman önce tekerlekte ani bir hız kaybı yaşanır. Bu hız kaybı bir otomobilin durabileceğini süreden çok farklıysa, kontrolör kaygan zemin koşulunu tespit eder ve pompa ve sübaplarla tekerleğin ivmesini bir artı bir eksi yönde devamlı değiştirir. Böylece tekerlekler otomobil ile aynı oranda yavaşlar ve durur. Bu da otomobile maksimum duruş gücü sağlar. ABS sistemi çalışma halinde iken fren pedalında titreşimler hissedilir. Bu titreşimler ABS sübaplarının ani açılıp kapanmalarıdır. Sistem bunu saniyede 15 kere yapabilir.

ABS Sistemi Çeşitleri

Kullanılan frenlere göre ABS sistemi de değişiklikler gösterir. Bu da teker teker kullanılan sübaplara ve hız sensörleri sayısına göre belirlenir.

Dört kanal, dört sensörlü ABS : Bu sistem ABS sisteminin en gelişmiş halidir. Her tekerlek için ayrı bir hız sensörü ve ayrı sübaplar vardır. Bu sayede her tekerlek ayrı ayrı kontrol edilir ve en sağlıklı frenleme sağlanır.

Üç kanal, üç sensörlü ABS : Bu sistem genellikle dört tekerlek ABS'li kamyonetlerde kullanılır. Bu sistemde ön tekerlekler için ayrı sübaplar ve hız sensörleri, arka tekerlekler için ise ortak bir sübap ve arka aksta yer alan, yine ortak bir hız sensörü vardır. Ön tekerlekler ayrı ayrı kontrol edilerek maksimum frenleme sağlanır. Ancak arka tekerleklerden biri, ani bir frenajda kilitlenebilir.

Bir kanal, bir sensörlü ABS : Bu sistem genellikle arka tekerlek ABS'li kamyonetlerde kullanılır. Bu sistemde arka iki tekerlek için bir sübap ve arka aksta yer alan bir hız sensörü mevcuttur. Bu sistemi üm kanal ABS ile aynı prensipte çalışır. Arka tekerlekler ABS devreye girmeden evvel beraberce kilitlenme eğilimi gösterir. Ancak bu sistemde de arka tekerleklerden biri kilitlenerek frenajın etkinliğini bozabilir. Bu sistemin araçta kullanılıp kullanılmadığı kolayca tespit edilebilir. Arka aks ve diferansiyelde yer alan bir elektronik devre bu sistemin kullanıldığını gösterir.

ABS ile ilgili sıkça sorulan sorular :

Kaygan zeminde frenaj anında fren pedalını pompalamalı mıyım?

Fren pedalını kesinlikle ve kesinlikle pompalamamalısınız. Fren pedalını pompalamak, ABS olmayan otomobillerde kaygan zeminde durmaya çalışırken, arada bir otomobile yön vermek için kullanılan bir tekniktir. ABS'li bir otomobilde tekerlekler zaten kilitlenmeyeceği için pedalı pompalamak sadece fren mesafenizin uzamasına neden olur. ABS devrede iken fren pedalındaki titreşimler rahatsız edici olsa da sistemin doğru çalıştığı gösterir. Bu titreşimler yüzünde ayağınızı pedaldan çekmeyin.

ABS sistemi gerçekten işe yarıyor mu?

ABS sisteminin kaygan zeminlerde otomobilinizi daha kısa mesafede durduracağı bir gerçektir. Ancak kuru asfaltta, fren mesafesinde kayda değer bir değişiklik yaşanmaz. ABS sistemi daha çok frenaj anında otomobili güvenle yönlendirebilmek içindir.

Alıntıdır...

Yorum bağlantısı
Diğer Sitelerde Paylaş

 Paylaş

×
×
  • Yeni Oluştur...